Behandelafspraken, wat wil ik wel, wat wil ik niet?

In deze folder lees je meer over de behandelafspraken die je kunt maken met je arts. Niet-reanimeren is een bekend voorbeeld. Maar bijvoorbeeld ook een bloedtransfusie. Je kunt met je arts bespreken welke behandelingen je beslist niet (meer) wilt ondergaan. Je kunt zelf dit onderwerp bespreken, maar ook de arts kan op een gegeven moment hierover met je willen praten. Het is belangrijk om goed over dit onderwerp na te denken. Deze folder kan je daarbij helpen.

Wat zijn behandelafspraken?

Je komt naar het ziekenhuis voor een onderzoek, een operatie of een andere behandeling. Wat er met je gaat gebeuren wordt altijd eerst besproken en uitgelegd. Daarbij kan er een moment komen waarop je vindt dat iets niet meer hoeft, je vindt verdere behandeling geen zin meer hebben. Dat geef je dan aan en dat noemen we dan een behandelafspraak. Denk bijvoorbeeld aan een hartstilstand waarbij geen poging meer gedaan wordt om te reanimeren*. Andere voorbeelden zijn geen antibiotica toedienen, geen bloedtransfusie, niet kunstmatig beademen, geen nierfunctievervangende behandeling ondergaan of geen overplaatsing naar een intensive care afdeling.

Wanneer wordt een behandelafspraak gemaakt?

In Bernhoven doen we er in principe alles aan om patiënten te genezen. Dus bij een hartstilstand, zullen wij je reanimeren, of je wordt bijvoorbeeld overgeplaatst naar de intensive care bij een ernstig medisch probleem.

Over welke behandelafspraken gaat het?

• Niet reanimeren na hartstilstand, dus niet proberen het hart weer op gang te brengen.
• Niet meer beademen: beademing niet meer overnemen of ondersteunen met behulp van de beademingsmachine.
• Geen IC opname: geen intensieve zorg met ondersteuning van allerlei (bewakings) apparatuur.
• Niet naar de hartbewaking.
• Geen dialyse: bij uitval van de nieren wordt het zuiveren van het bloed niet meer door een dialyseapparaat overgenomen.
• Geen operaties meer.
• Geen medicijnen om het hart te stimuleren.
• Geen bloedtransfusie.
• Geen antibiotica om infecties te bestrijden.
• Geen levensverlengende handelingen verrichten; wel wordt gezorgd voor comfort, zodat je geen pijn hebt.

Waarom behandelafspraken?

Nadenken over behandelafspraken en deze bespreken is niet gemakkelijk. Toch is het belangrijk dit te doen en erover te praten. Met je naaste familieleden, maar ook met je behandelend arts. Waarom iemand behandelafspraken wil maken kan verschillende redenen hebben:

• Een ernstige ziekte op hoge leeftijd en heel weinig kans op genezing.
• Een bepaalde levensovertuiging die een reden kan zijn om af te zien van bloedtransfusie.
• Bij een ernstige ziekte kan de arts aangeven dat opname op een intensive care afdeling (IC) niet meer zinvol is omdat dit de kans op overleven niet vergroot. Een opname op de IC-afdeling zou het lijden zelfs kunnen verergeren.
• Er kan sprake zijn van een uitgebreide uitzaaiing van een kwaadaardige ziekte die niet meer op een behandeling reageert. In zo’n geval heeft het geen zin meer om nieuwe problemen, zoals bijvoorbeeld infecties, nog langer te behandelen.
• Wanneer je een hoge leeftijd hebt bereikt, kan een nieuwe behandeling of opname op een IC-afdeling zeer belastend, zwaar en weinig zinvol zijn.

Aanpassing behandelafspraken

Soms wordt een behandelafspraak aangepast. Dat kan op eigen verzoek, maar ook na een beslissing van de arts.

Op eigen verzoek

Je wil zelf niet dat bepaalde behandelingen gedaan worden. Het is verstandig deze beslissing vast te leggen in een wilsverklaring**.

Na beslissing arts

De arts vindt bepaalde handelingen medisch gezien niet meer zinvol. De beslissing ligt dan bij de arts. De arts zal deze beslissing met je bespreken. Een behandelbeperking wordt in principe afgesproken voor zolang je in het ziekenhuis ligt. Zodra je gezondheidstoestand verandert, wordt opnieuw nagedacht over de behandelbeperking(en).

Er kunnen ook behandelbeperkingen op medische gronden worden afgesproken die voor altijd gelden. Dus ook als je uit het ziekenhuis wordt ontslagen. Word je daarna weer opgenomen, dan geldt die afspraak op medische gronden dus nog steeds.

Intrekken van het besluit

Behandelafspraken die op eigen verzoek zijn besproken kunnen op ieder moment worden herzien. Wanneer behandelafspraken zijn afgesproken op medische gronden, kan dit besluit niet door jezelf of je familie worden herzien. Dit valt onder de medische verantwoordelijkheid van de arts.

Wat gebeurt er met de afspraken die je maakt?

De behandelafspraken worden vastgelegd in je dossier. Dat betekent dat alle zorgverleners in Bernhoven die bij je behandeling betrokken zijn, weten wat je wensen zijn.

Heb je nog vragen?

Deze folder vraagt aandacht voor een gevoelig onderwerp. Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Aarzel niet om deze te stellen aan je behandelend arts of aan de verpleegkundigen. De verpleegkundige kan altijd een afspraak voor je maken met je behandelend arts.

Toelichting

*Reanimeren

Er kan een hartstilstand optreden of de ademhaling stopt. In zo’n geval wordt gestart met reanimatie. Bij reanimatie wordt geprobeerd om het hart en de ademhaling weer op gang te krijgen. Dat gebeurt door middel van hartmassage, kunstmatige beademing, medicijnen of het toedienen van elektrische schokken.

Een reanimatie is een ingrijpende handeling. De kans van slagen is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de snelheid waarmee de reanimatie wordt opgestart. Als een reanimatie gedeeltelijk slaagt, gaat het hart wel weer kloppen, maar komt de patiënt niet meer goed bij bewustzijn doordat er schade aan de hersenen is opgetreden. In zo’n geval kan de patiënt blijvend invalide zijn.

*Wilsverklaring

Het is belangrijk en verstandig om je wensen rond behandelbeperking in bepaalde situaties op te schrijven in een wilsverklaring. In zo’n verklaring beschrijf je welke omstandigheden een reden voor je zijn om niet te worden gereanimeerd of welke andere behandelbeperkingen je belangrijk vindt. Deze verklaring moet je voorzien van je naam, datum en handtekening. Dat is belangrijk, omdat een arts alleen mag handelen volgens je wensen bij een duidelijke en ondertekende verklaring.