Voeding bij galstenen en na het verwijderen van galstenen/galblaas
In deze folder lees je voedingsadviezen bij galstenen en na het verwijderen van galstenen en/of de galblaas.
De galblaas
De galblaas is een 8 tot 10 centimeter lang peervormig zakje. Het zit aan de rechterkant van het lichaam, tegen de voorkant van de lever. De lever maakt galvloeistof aan. Deze galvloeistof wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas. Gal is nodig om vetten af te breken en te verbranden. De gal wordt in de galblaas iets ingedikt. Na het eten van een maaltijd komt de voeding via de slokdarm en de maag in de dunne darm. Als de vetten uit de maaltijd in de dunne darm aankomen, knijpt de galblaas zich samen. Zo gaat de galvloeistof via de galwegen naar de dunne darm om de vetten af te breken en te verbranden.
Omdat de gal door de lever wordt aangemaakt kan je goed leven zonder galblaas. Na verwijdering van de galblaas stroomt de galvloeistof meteen door naar de dunne darm.
Ontstaan galstenen
Galstenen kunnen ontstaan door diverse oorzaken. Deze kunnen al jarenlang zonder klachten aanwezig zijn. Galstenen kunnen in de galblaas zitten of in de galwegen terechtkomen. Als de galstenen in de galblaas of in de galwegen de doorstroming van het galvloeistof verstoren kan dit klachten geven. Dit kan heftige pijn rechts in de bovenbuik geven, ook wel kolieken genoemd. De aanvallen ontstaan eerder na een grote vette maaltijd. De galstenen kunnen ook een ontsteking van de galblaas veroorzaken. Hierdoor kan je in een korte tijd erg ziek worden. De klachten kunnen ook langdurig zijn en minder pijnlijk van aard.
Voedingsadviezen
Voedingsadviezen bij galstenen hebben invloed op het (opnieuw) optreden van galstenen en kunnen eventuele klachten voorkomen.
De voedingsadviezen zijn:
- Zorg voor een gezond gewicht. Overgewicht is een van de risicofactoren voor het ontstaan van galstenen. Als je te zwaar bent, is het verstandig af te vallen. Het is wel belangrijk om geleidelijk af te vallen.
- Gebruik gezonde en gevarieerde voeding. De Schijf van Vijf bestaat uit 5 groepen. Je hebt dagelijks, bij elke maaltijd, iets uit elke groep nodig:
- groente en fruit
- brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta
- zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei
- vetten en oliën
- drinken (vocht)
- Gebruik voldoende vezel in de voeding. Eet voldoende fruit (bij voorkeur met schil), rauwe groente, volkorenbrood, etc. Drink dagelijks tenminste 1,5 liter vocht.
- Verdeel de maaltijden over de dag. Sla het ontbijt niet over en neem nog een klein tussendoortje voor het slapen gaan. Hierdoor blijft de gal in beweging, waardoor er minder kans bestaat op galsteenvorming.
- Gebruik een normale hoeveelheid vet in de voeding. Erg vette producten zoals frites, kroketten en frikadellen klachten kunnen geven. Beperk daarom het gebruik van deze producten.
- Het is mogelijk dat je in de afgelopen tijd veel voedingsmiddelen hebt weggelaten, omdat je ervan overtuigd bent dat het de oorzaak van je klachten is. Het risico daarvan is dat jouw voeding niet compleet is, waardoor je niet alle benodigde voedingsstoffen binnen krijgt. Zoek goed uit welke voedingsmiddelen bij jou klachten veroorzaken. Bouw de hoeveelheid van deze voedingsmiddelen geleidelijk af totdat je de hoeveelheid hebt bereikt waarbij je geen last krijgt. Krijg je bij een kleine hoeveelheid al klachten, probeer dit voedingsmiddel tijdelijk te vermijden. Probeer het na verloop van tijd wel weer opnieuw uit. Het is mogelijk dat je het voedingsmiddel tijdelijk niet kunt verdragen. Uien en koolsoorten worden vaak slecht verdragen. Het is de vraag of dit iets met galsteenlijden te maken heeft. Spinazie, ei, koffie en chocolade worden ook vaak genoemd als oorzaak van de klachten.
Heb je nog vragen?
Heb je na het lezen van deze folder nog vragen of wil je meer weten? Neem dan contact op met je diëtist.
- Diëtetiek via telefoon 0413 – 40 22 50 (binnen kantooruren)
- Receptie via telefoon 0413 – 40 40 40 (buiten kantooruren)
Meer informatie
Ga voor meer informatie naar de website van de Maag-, Lever- en Darm Stichting.