IBD medicatie stappen

Algemeen

De oorzaak van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa is niet bekend. Elke behandeling met medicijnen is gericht op het onderdrukken van ontstekingsreacties. Dit om de klachten te verminderen en om problemen die je door de ziekte kunt krijgen te verkleinen. De medicijnen genezen de ziekte niet. Daarom is het zo belangrijk dat je de medicatie blijft gebruiken, ook als je je beter voelt, anders kunnen de klachten weer terugkomen.

Twee fases

De behandeling van IBD met medicijnen kent twee fases.

1. De arts schrijft medicijnen voor om de actieve ontsteking zo snel mogelijk te verminderen (inductie-behandeling). Dit traject duurt meestal acht tot twaalf weken.
2. De arts schrijft medicijnen voor om nieuwe opvlammingen te voorkomen (onderhoudsbehandeling). Bij eventuele nieuwe opvlammingen krijg je opnieuw een inductiebehandeling.

Soms worden de twee fases gecombineerd en sommige medicijnen worden voor beide fases gebruikt.

Keuze behandeling

De keuze voor een bepaalde behandeling is afhankelijk van een aantal zaken:

• Hoe actief de ziekte op dat moment is. Mild, matig of ernstig.
• De plaats en uitgebreidheid van de ontsteking in het maagdarmkanaal.
• Of je vernauwingen of fistels hebt (bij de ziekte van Crohn).
• Hoe geneesmiddelen in het verleden werkten: heb je te veel last gehad van bijwerkingen, ben je allergisch voor een bepaald medicijn of werken de medicijnen niet meer voldoende.
• Of je een kinderwens hebt.
• Welke ideeën je zelf hebt over de behandeling: hoe je denkt over bepaalde medicatie en of je voldoende informatie hebt.
• Kijk op de websites 3 goede vragen en Begin een goedgesprek

Stappen behandeling

Afhankelijk van de genoemde punten volgt de arts meestal een zogeheten step-up benadering. Het middel dat wordt gekozen, is bedoeld om jouw specifieke ziekteverschijnselen te onderdrukken:

Stap 1: de arts schrijft eerst een middel voor dat bij voorkeur plaatselijk op de ontstekingsplek werkt en zo min mogelijk bijwerkingen geeft.

Stap 2: wanneer dit niet werkt kan de arts een sterker werkend middel uit de volgende medicijngroep kiezen. Deze werken vaak ook op andere plekken in het lichaam, hierdoor kunnen er meer bijwerkingen zijn.

Stap 3/4: bij ernstigere vormen van de ziekte of bij fistels begint de arts vaak sneller met krachtige medicijnen.

Volgorde medicijnen voorschrijven

Over het algemeen schrijft een arts medicijnen bij IBD in de onderstaande volgorde voor:

Stap 1: Mesalazines

Stap 2: Corticosteroïden

Stap 3: Immunisuppressiva of afweerremmede medicatie

Stap 4: Biologische medicatie

Stappen en medicijnsoorten combineren

De arts kan ook voorstellen om verschillende soorten medicijnen te proberen binnen één bepaalde stap – bijvoorbeeld zetpil en tablet – of combinaties van medicijnen uit verschillende stappen – bijvoorbeeld een klysma – waarmee je medicatie inbrengt via de anus met zowel mesalazine, als een corticosteroïd. Afhankelijk van de plaats van de ontsteking en de ernst ervan kan de arts ook meteen starten met een corticosteroïd (stap 2).
Echter, de arts kan ook vanwege de ernst van de ontsteking, meteen beginnen met een geneesmiddel uit stap 4 (biologische geneesmiddelen).

Wat als medicijnen onvoldoende aanslaan?

Een aangepaste behandeling is nodig wanneer de behandeling met medicijnen niet aanslaat. Of als er een vernauwing in de darm is ontstaan door littekenweefsel, of als er complicaties optreden bij de ontsteking zoals een abces, buikvliesontsteking of fistel. Dan is soms een operatie nodig waarbij het ontstoken deel van de darm of de hele darm  wordt verwijderd. Soms is een tijdelijk of blijvend stoma noodzakelijk. Ook door de operatie verdwijnen uw klachten niet altijd.

Stoppen met medicijnen

Als de ziekte langere tijd onder controle is, kun je met de arts overleggen of je (tijdelijk) kunt stoppen of minderen met de medicatie. Het is aan te raden om ook als het goed met je gaat, wel onder behandeling te blijven en je met grote tussenpozen te laten onderzoeken. Stop nooit op eigen initiatief met de medicatie.

Vragen en contact

Heb je na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan gerust contact op met de MDL-arts of IBD-verpleegkundige.

• De IBD-verpleegkundige heeft een telefonisch spreekuur en is rechtstreeks bereikbaar van maandag tot vrijdag van 8.45 tot 10.15 op het telefoonnummer 0413 - 40 23 16. Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken. 
• Bij dringende vragen buiten dit tijdstip kun je tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek Maag-Darm-Leverziekten: 0413 - 40 19 32.

Voor niet dringende vragen kun je ook een mail sturen onder vermelding van je naam en geboortedatum naar ibdverpleegkundige@bernhoven.nl. We zullen je mail binnen 2 werkdagen beantwoorden.