Lewy body dementie (LBD)

Lewy Body Dementie (LBD) is een type dementie die hersenschade veroorzaakt. Net als bij andere vormen van dementie, zoals Alzheimer, leiden de veranderingen in de hersenen tot verschillende geestelijke en lichamelijke klachten.

Wat gebeurt er in de hersenen

Lewy body dementie is minder bekend dan andere vormen van dementie, zoals Alzheimer. Bij Lewy body dementie slaan bepaalde eiwitten neer in de hersenen. Er ontstaan klompjes in de hersencellen. Deze klompjes/ophopingen worden Lewy-lichaampjes (of in het Engels Lewy bodies) genoemd. De Lewy-lichaampjes duiken als eerste op in de hersenstam. Het deel van de hersenen dat de ‘automatische’ functies van het lichaam regelt, zoals de bloeddruk, de hartslag, zweten en plassen. Van daaruit verspreiden ze zich naar andere delen van de hersenen en zorgen dat de hersencellen steeds minder goed werken en uiteindelijk afsterven. Ze veroorzaken steeds meer problemen. Zo ontstaat deze vorm van dementie.

Ongeveer 10% van de mensen met dementie heeft Lewy body dementie. In Nederland zijn er ongeveer 30.000 mensen met Lewy body dementie.

Wat zijn de symptomen van Lewy Body Dementie?

De symptomen verschillen per persoon. Kenmerkend voor LBD zijn de sterke schommelingen in het verstandelijk functioneren. De ene dag kunnen er veel symptomen zijn, de andere dag minder, en zelfs per uur kan dit variëren. Lewy Body Dementie begint vaak langzaam. In het begin werkt het geheugen nog goed en kunnen handelingen goed uitgevoerd worden, maar je merkt dat iemand trager reageert, afdwaalt in gedachten en moeite heeft met plannen en initiatief nemen.

De meest voorkomende symptomen van Lewy Body Dementie zijn:

• Moeite met concentratie en het vasthouden van de aandacht.
• Weinig initiatief; er moet iets gebeuren, maar men begint er niet aan.
• Duizeligheid bij opstaan of zelfs flauwvallen.
• Nachtelijke onrust, levendige dromen en motorische onrust.
• Trage reacties op vragen en opmerkingen.
• Periodes van mentale afwezigheid, zoals staren, verward zijn of slaperig lijken.
• Moeite met bewegen, zoals stijfheid, beven of trillen.
• Moeite met overzicht houden, plannen maken en organiseren.
• Moeite met het inschatten van afstanden en ruimtelijk inzicht.

In de loop van de tijd kunnen de klachten verergeren, zoals:

• Stijve romp, armen en benen.
• Langzame bewegingen.
• Emotieloos gezicht (een vlakke gezichtsuitdrukking).
• Monotoon praten, steeds op dezelfde toon.
• Sombere en depressieve gevoelens.

Mensen met Lewy Body Dementie krijgen vaak medicijnen tegen hallucinaties, maar deze medicijnen kunnen ook bijwerkingen hebben.

Het verschil tussen Lewy Body Dementie en de ziekte van Parkinson

Lewy Body Dementie heeft veel overeenkomsten met de ziekte van Parkinson. Wie Lewy Body Dementie heeft, krijgt vaak ook symptomen die horen bij Parkinson, zoals tremoren (beven), stijfheid, langzaam bewegen en een gebogen houding. Dit komt omdat beide ziekten te maken hebben met de ophoping van schadelijke eiwitten in de hersenen.

• Je hebt Lewy Body Dementie als je eerst dementie hebt en pas na een jaar of langer problemen krijgt met bewegen en je evenwicht.

• Je hebt Parkinson-dementie als je eerst problemen hebt met bewegen en je evenwicht, en pas later (minimaal een jaar) ook dementieverschijnselen krijgt.

Behandeling van Lewy Body Dementie

Helaas is Lewy Body Dementie (nog niet) te genezen met medicijnen. Maar sommige symptomen kunnen verminderd worden met medicijnen, therapieën of door aanpassingen in het dagelijks leven.

Medicijnen die kunnen helpen:

• Cholinesteraseremmers, zoals rivastigmine (Exelon), kunnen het geheugen tijdelijk verbeteren, helpen om de aandacht vast te houden en soms helpen tegen hallucinaties. Het effect is vaak tijdelijk.
• Bij hallucinaties kan een klein beetje van het medicijn clozapine helpen, maar dit is een zwaar medicijn en vereist regelmatig bloedonderzoek door een arts.
• Antidepressiva kunnen helpen bij depressie of angst.
• Bij slaapproblemen zoals hevige dromen kan clonazepam of melatonine helpen.

Let op: Overleg altijd met de arts voordat je medicijnen gebruikt.

Naast medicijnen zijn er andere manieren om het leven met Lewy Body Dementie te verbeteren, zoals fysiotherapie, ergotherapie, logopedie, cognitieve therapie en gedragstherapie. Hoe goed deze behandelingen werken, verschilt per persoon.

Tips voor het dagelijks leven met Lewy Body Dementie

• Houd een boekje bij van veranderingen in symptomen. Dit kan nuttig zijn voor de arts.

• Let goed op of bepaalde medicijnen de klachten erger maken.

• Moeite met lezen? Probeer eens een luisterboek.

Levensverwachting bij Lewy Body Dementie

Lewy Body Dementie heeft vaak een sneller verloop dan Alzheimer. Iemand kan binnen een jaar van gezond persoon veranderen naar iemand die door ernstige dementie in een rolstoel zit.

De levensverwachting van iemand met Lewy Body Dementie is vijf tot twaalf jaar na de diagnose.

Meer lezen en tips?

Wilt u meer lezen over Lewy Body Dementie en tips bij het omgaan van de ziekte? Kijk op www.alzheimer-nederland.nl   of www.dementie.nl   

Heeft u nog vragen?

Als u na het lezen van deze folder vragen heeft, neem dan gerust contact op met de polikliniek geriatrie. Wij zijn telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.00 uur t/m 16.30 uur via telefoonnummer 0413 - 40 19 84.