Ziekte van Alzheimer

De ziekte van Alzheimer is de bekendste vorm van dementie. Ongeveer 70% van de mensen met dementie heeft Alzheimer. Maar wat gebeurt er precies bij Alzheimer? De meeste mensen denken meteen aan geheugenproblemen, en dat klopt. Maar de ziekte heeft ook andere gevolgen, vooral als iemand al langere tijd ziek is en de ziekte verergert. Dan krijgt de persoon steeds meer moeite met alledaagse dingen, zoals plannen maken, problemen oplossen en een gesprek volgen.

Wat zijn de symptomen van Alzheimer?

De symptomen van Alzheimer kunnen verschillen per persoon. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Geheugenverlies: Iemand heeft moeite met het onthouden van recente gebeurtenissen, zoals wat er net gezien of gehoord is. Het lange termijn geheugen blijft vaak langer goed, maar kan later ook verminderen.

• Desoriëntatie in tijd en plaats: Iemand kan zich niet meer herinneren waar hij of zij is, of welke dag, maand of jaar het is.

• Moeite met taal en spraak (afasie): Iemand heeft moeite met het vinden van de juiste woorden, kan zinnen maken die niet kloppen of zelfs woorden gebruiken die niet bestaan. Dit wordt afasie genoemd.

• Agnosie: Iemand kan voorwerpen of geluiden niet meer herkennen en weet niet meer waarvoor ze dienen. Ook kan het moeilijk zijn om bekende personen te herkennen.

• Moeite met alledaagse handelingen (apraxie): Iemand kan geen eenvoudige handelingen meer uitvoeren, zoals koffie zetten, zich aankleden of tanden poetsen.

• Moeite met situaties inschatten: Iemand heeft niet alleen moeite met onthouden, maar ook met nadenken en het inschatten van situaties. In sommige gevallen begrijpt de persoon niet wat er gebeurt.

• Veranderingen in gedrag: Het karakter verandert. Iemand kan onrustig, achterdochtig of agressief worden, of juist lusteloos. De stemming van de persoon kan snel omslaan.

Oorzaken van Alzheimer

De oorzaak van Alzheimer is nog niet volledig duidelijk, maar we weten wel wat er in de hersenen gebeurt:

• Bij de ziekte van Alzheimer ontstaan ophopingen van twee soorten eiwitten, amyloïd-eiwitten en tau-eiwitten, in de zenuwcellen van de hersenen. Bij gezonde mensen worden deze eiwitten afgebroken, maar bij mensen met Alzheimer gaat dat mis. De ophopingen van deze eiwitten veroorzaken schade aan de hersenen.

• In de hersenen zitten naast zenuwcellen ook gliacellen, die onder andere helpen bij het afbreken van de amyloïd-eiwitten. Bij Alzheimer gaan deze gliacellen soms te hard werken, vooral wanneer er al veel ophopingen zijn, waardoor ze de ziekte juist versnellen.

Behandeling

• Wereldwijd wordt er hard gewerkt aan een geneesmiddel tegen Alzheimer. Daarmee komen we elk jaar een stapje verder, maar hét medicijn is er nog niet. Dat komt onder meer doordat er nog veel vragen zijn over het exacte ontstaan van de ziekte. Toch kunnen we ook al veel doen om het leed en de belasting van deze aandoening te beperken. Er zijn wel medicijnen die de voortgang van de ziekte kunnen verminderen. Deze medicijnen richten zich op het vertragen van het ziekteproces. Hoe goed deze medicijnen werken, verschilt per persoon. Het werkt gemiddeld bij 1 op de 10 mensen. Als de medicijnen effect hebben, is dat op de aandacht en concentratie, waardoor het dagelijks functioneren en de zelfredzaamheid langer behouden blijft. 
• Het is belangrijk om actief te blijven door voldoende te bewegen, gezonde voeding te nemen, structuur in de dag aan te brengen, onder de mensen te zijn en de dingen die goed gaan en waar u van geniet vooral te blijven doen. Dit vertraagt de achteruitgang van het geheugen.
• Inzet casemanager dementie die de persoon met dementie en zijn  naasten begeleiding en ondersteuning kan bieden in de thuissituatie. Zij geven informatie, adviezen en voorlichting  omtrent de diagnose en weten de juiste zorgvoorzieningen bij u in de buurt. Zij stemmen af waar uw wensen en behoeften liggen middels een regelmatig huisbezoek.

Beloop van Alzheimer

In het begin merk je vaak niet veel van de ziekte. Naarmate de tijd verstrijkt, worden de symptomen duidelijker. Meestal verloopt de ziekte langzaam, en kun je nog jarenlang redelijk normaal functioneren. Bij sommige mensen verloopt de achteruitgang sneller.

Uiteindelijk zal iemand met Alzheimer niet meer zelfstandig kunnen functioneren en zal steeds meer hulp van anderen nodig zijn.

Erfelijkheid

In de meeste gevallen is de ziekte van Alzheimer niet erfelijk. De kans op erfelijkheid is groter als meerdere familieleden Alzheimer hebben, of als de ziekte op jonge leeftijd (tussen de 40 en 65 jaar) voorkomt.

Meer lezen en tips?

Wil u meer lezen over dementie en tips bij de omgaan van de ziekte? Kijk op www.alzheimer-nederland.nl of www.dementie.nl

Heeft u nog vragen?

Als u na het lezen van deze folder vragen heeft, neem dan gerust contact op met de polikliniek geriatrie. Wij zijn telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.00 uur t/m 16.30 uur via telefoonnummer 0413 - 40 19 84.