Transanale Endoscopische Microchirurgie (TEM)

In overleg met de behandelend arts heb je besloten een Transanale Endoscopische Microchirurgie (TEM) te ondergaan. Binnenkort kom je hiervoor naar het ziekenhuis. De behandelend chirurg heeft je al over deze operatie verteld. In deze folder lees je meer over de aandoeningen waarbij een dergelijke operatie nodig is en over de operatie zelf. De tekst van deze folder sluit aan bij de mondelinge informatie die je al gekregen hebt. Mogelijk is de behandeling iets anders dan hier beschreven is, dat hangt af van je persoonlijke situatie.

Anatomie en functie van de dikke darm

Het voedsel komt via de slokdarm, de maag en de dunne darm terecht in de dikke darm. De dikke darm is het laatste deel van ons spijsverteringskanaal. In de dikke darm worden vitaminen en vocht opgenomen. Dat wil zeggen dat ze aan de bloedbaan worden teruggegeven. Daardoor dikt de inhoud in tot normale ontlasting (poep). In totaal is de dikke darm ongeveer 150 centimeter lang.

Bij de dikke darm zien we een aantal delen:

Rechtsonder in de buik ligt het begin van de dikke darm (het coecum). De dunne darm mondt hierin uit. Aan de blindedarm zit het wormvormig aanhangsel, de appendix (de blindedarm). Rechts in de buik, tot aan de lever, loopt het opstijgende deel van de dikke darm (colon ascendens). Bij de lever maakt de dikke darm een bocht en loopt onder de maag naar links. Dit heet het dwarslopende deel (colon transversum). Vervolgens maakt de dikke darm opnieuw een bocht en loopt links in de buik naar beneden: het dalende deel (colon descendens). Dit gaat over in een S-bochtig deel (sigmoïd). Het laatste deel van de dikke darm bestaat uit de endeldarm (rectum), die eindigt met de sluitspier (anus).

Wat is Transanale Endoscopische Microchirurgie (TEM)?

Transanale Endoscopische Microchirurgie is een operatietechniek waarbij afwijkingen in de endeldarm (het laatste gedeelte van de dikke darm) via de anus verwijderd kunnen worden. Tijdens deze operatie brengt de chirurg een buis via de anus in. Met speciale instrumenten verwijdert de chirurg de afwijking. Deze operatietechniek wordt toegepast bij goedaardige gezwellen van de endeldarm, maar ook bij een kwaadaardig gezwel van de endeldarm, tenminste als het een kwaadaardig gezwel in een vroeg stadium betreft. De afwijking zit meestal in het gebied dat vrijwel direct vanaf de anus tot zo’n 15 centimeter binnenwaarts loopt. Als de afwijking meer dan deze 15 centimeter diep, vanaf de anus gemeten ligt, kan deze met de TEM techniek niet meer worden bereikt. Dan moet er meestal via de buik worden geopereerd. Als het een groter kwaadaardig gezwel betreft, dan moet meestal een grotere operatie worden uitgevoerd. Dit gebeurt veelal via de buik, om ook lymfeklieren mee te kunnen verwijderen.

Waarom wordt bij jou de TEM-operatie verricht?

Je bent naar de chirurg van Bernhoven verwezen, omdat bij jou een gezwel in de endeldarm is vastgesteld. Vanwege de aard en de grootte van het gezwel vindt de behandelend specialist de TEM techniek de aangewezen weg om het gezwel te verwijderen.

Voordat de operatie plaatsvindt, is al een aantal onderzoeken verricht. Meestal is via een colonscopie of sigmoïdscopie de vastgesteld wat er aan de hand is. Als aanvulling hierop kan het nodig zijn om een MRI-scan te verrichten. Daarnaast heb je vaak al een CT scan van de buik gehad en is een longfoto gemaakt. Als de verdenking dat het om een kwaadaardig gezwel gaat laag is, zijn deze extra onderzoeken meestal niet nodig.

Verder stellen we je een aantal gerichte vragen. Zo vragen wij je dringend te vermelden of je de ontlasting goed kunt ophouden of dat je wel eens per ongeluk wat ontlasting verliest. Ook vraagt de chirurg of je ooit een operatie aan de anus of in de buik heeft gehad. De operatie vindt plaats onder algehele anesthesie (narcose).

Hoe bereid je je voor op de operatie?

Spreekuur PPO

De anesthesioloog is de specialist die voor de verdoving zorgt Voordat een operatie onder anesthesie (verdoving of narcose) kan plaatsvinden zijn enkele voorbereidingen nodig. Je kijgt onder meer een lichamelijk onderzoek. Dat gebeurt tijdens het spreekuur Preoperatief Poliklinisch Onderzoek, afgekort PPO. Op het spreekuur PPO spreek je een doktersassistente, verpleegkundige en anesthesioloog.

Actueel medicatieoverzicht (AMO); meenemen voor uw eigen veiligheid

AMO staat voor actueel medicatieoverzicht. De arts heeft dit nodig om te zien wat je op dit moment gebruikt. Dat is belangrijk omdat de arts moet weten of bepaalde medicijnen gecombineerd gebruikt kunnen worden. Het AMO haal je op bij je eigen apotheek en is maximaal 3 maanden geldig.

Laxeren voor de operatie

Je krijgt op het verpleegkundig spreekuur van de polikliniek anesthesie een flesje laxeermiddel (Prunacolon) mee naar huis. De dag voor de ingreep om 12.00 uur, moet je de prunacolon drinken. De hoeveelheid is 1 ml pruncacolon per kg lichaamsgewicht, met een maximum van 75 ml. Daarna drink je meteen 2 glazen water. Daarna mag je alleen nog licht verteerbare voeding gebruiken.

Op de afdeling krijg je op de ochtend/dag van de operatie nog een klysma. Soms doe je dit zelf thuis al een uur voor de opname in het ziekenhuis. Je krijgt op de PPO te horen hoe dit bij jou gaat gebeuren. De avond vóór aan de operatie of op de dag van de operatie nemen we je op op de afdeling chirurgie.

Voorkomen van trombose

Om trombose te voorkomen, krijg je iedere dag een injectie met een bloedverdunnend middel. Op de avond voor operatie starten we met deze antistolling. Als je bloedverdunnende medicijnen gebruikt (Marcoumar, Sintromitis, Ascal, Acetylsalicylzuur, Plavix, Persantin) spreekt de chirurg of anesthesist met je af of je daarmee moet stoppen. Als je met deze medicijnen moet stoppen, vertelt de arts per wanneer je dit moet doen.

Hoe verloopt de operatie?

De operatie vindt plaats onder algehele narcose. Hoe lang de operatie duurt, hangt af van de grootte van de afwijking en kan variëren van 60 minuten tot 3 uur.

Na de operatie

Tijdens de operatie brengen we een katheter in de urineblaas omdat deze leeg moet zijn tijdens de operatie. Meestal verwijderen we deze de ochtend na de operatie al. Na de operatie mag je over het algemeen weer alles eten en drinken.

Ter bevordering van de werking van de dikke darm en om verstopping te voorkomen, krijg je 1 week vanaf de eerste dag na de operatie 1-2 zakjes movicolon per dag. Het is belangrijk om een vezelrijk dieet te gebruiken en minimaal twee liter per 24 uur te drinken. Er is een folder beschikbaar hierover (Voedingsadviezen voor een vezelrijke voeding), op onze website.

Als zich geen complicaties voordoen en je algehele conditie dit toelaat, mag je de dag na de operatie naar huis. Het is niet nodig dat je al gepoept hebt voordat je naar huis gaat. Na ongeveer 7 tot 10 dagen is de uitslag van het weefsel bekend. De uitslag hoor je op de polikliniek.

Zijn er problemen?

In verhouding tot een grote buikoperatie zijn er weinig problemen. Toch kan zich, net als na iedere darmoperatie, een aantal problemen voordoen. Dit kan een nabloeding zijn of een ontsteking, of het niet goed genezen van de inwendige hechting van de darm. Verder kun je kort na de operatie wat pijnklachten aan de anus voelen en meestal verlies je de eerste 1 á 2 weken bloed bij de ontlasting. Daarnaast kun je de ontlasting en windjes de eerste tijd na de operatie wat minder makkelijk ophouden. Over het algemeen gaat dit voorbij en na enkele weken tot maanden normaliseert dit. Door sterke bindweefselvorming op het inwendige litteken kan soms op langere termijn vernauwing van de darm optreden. Dit lossen we meestal op door met een endoscopie (het onderzoek met de flexibele slang via de anus) het litteken op te rekken.

Weer naar huis en dan?

Als je het ziekenhuis mag verlaten:

• De secretaresse maakt een afspraak voor controle op de polikliniek. Die staat op je afsprakenkaartje.

• Je krijgt een brief mee voor de huisarts zodat hij op de hoogte is van je gezondheidstoestand. Die brief moet je zelf even bij de huisarts afgeven. 

• Je mag je eigen medicijnen weer innemen, tenzij iets anders met je is afgesproken. We faxen de recepten naar je eigen apotheek.

• Paracetamol krijg je niet op recept. Het is te koop bij de drogist en apotheek. Je mag per 24 uur maximaal 4 keer per dag één gram paracetamol innemen.

Weefselonderzoek

Al het weefsel dat tijdens de operatie wordt verwijderd, wordt op het laboratorium onder de microscoop onderzocht. Hierbij kijken we of de afwijking helemaal is verwijderd en of toch niet onverwacht een deel kwaadaardig is geworden. Als er sprake is van kwaadaardigheid en het blijkt dat deze kwaadaardigheid er al wat langer zit, kan er alsnog worden besloten tot een grote operatie, waarbij ook de lymfeklieren rondom de darm kunnen worden verwijderd. De uitslag van het weefselonderzoek is meestal 7 dagen na de operatie bekend. Om de uitslag te bespreken maken we een afspraak op de poliklniek.

Let op!

Als je thuis koorts krijgt of de pijn bij het zitten verdwijnt niet of neemt zelfs toe, bel ons dan op. Zie telefoonnummers bij ‘Vragen’. 

Nacontrole

Na de operatie wordt regelmatig een endoscopie uitgevoerd om te controleren of de verwijderde poliep wegblijft, maar ook of er geen andere poliepen in de darm ontstaan. Heb jij een kleine kwaadaardigheid die met een TEM is verwijderd, dan breiden we de nacontrole uit met regelmatig bloedonderzoek en veelal ook periodiek röntgenonderzoek via een MRI scan.

Heb je nog vragen?

Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Stel deze dan aan de behandelend arts op de polikliniek of bel ons op. Je kunt met vragen terecht bij je casemanager.

• Casemanager gastro-enterologie: 0413 - 40 22 90 (op werkdagen tussen 08.00 - 09.00 uur)
• Polikliniek chirurgie: 0413 - 40 19 59 (tijdens kantooruren op werkdagen)
• Heb je buiten kantoortijden vragen of problemen, bel dan het centrale telefoonnummer van Bernhoven: 0413 - 40 40 40. Op grond van je vragen wordt beoordeeld welke actie verder nodig is.

Wachtlijstbemiddeling

Als je klachten erger worden terwijl je al op de wachtlijst staat, bel dan met de polikliniek waar je wordt behandeld. De behandelend arts kan dan overleggen en besluiten of je al dan niet eerder moet worden geopereerd.