Zorgpad melanoom

U bent door de huisarts verwezen naar de dermatoloog van Bernhoven omdat u mogelijk een melanoom heeft. In deze folder leest u wat u per bezoek in ons ziekenhuis te wachten staat. Dit traject ligt vast en wordt ook wel zorgpad melanoom genoemd. Zo weet u wat u voor, tijdens en na de behandeling kunt verwachten.

Voor algemene informatie over melanomen kunt u de folder melanoom raadplegen.

De huisarts heeft u verwezen voor een verdachte moedervlek (verdenking melanoom). De dermatoloog is voor deze moedervlek nu uw hoofdbehandelaar.

1^e consult

Tijdens het eerste consult bekijkt de dermatoloog de moedervlek met het blote oog en met een speciaal vergrootglas (dermatoscoop). Als de moedervlek er verdacht uitziet wordt een afspraak voor het verwijderen ingepland (medische term ‘excisie’). Op sommige spreekuren wordt de verdachte moedervlek meteen verwijderd.

Verwijderen van het melanoom: eerste operatie

Het verwijderen van een moedervlek heet excisie. Onder plaatselijke verdoving wordt de moedervlek weggesneden. De wond wordt gehecht. De moedervlek wordt in een potje gedaan en opgestuurd naar de patholoog. De patholoog bekijkt de moedervlek onder de microscoop om te zien of de moedervlek kwaadaardig is. Over het algemeen is de uitslag binnen twee weken bekend.

Soms twijfelt de patholoog over de diagnose en wordt de moedervlek eerst nog door andere pathologen beoordeeld of in een werkgroep besproken (melanomen panel). In dat geval duurt het soms langer dan twee weken tot de uitslag er is.

De uitslag

• Na 7-14 dagen komt u op de poli dermatologie terug voor het weg laten halen van de hechtingen. Hoe lang dit duurt hangt af van de plek waar de verdachte moedervlek is verwijderd. Over het algemeen zal dan ook de uitslag van de patholoog binnen zijn.
• De dermatoloog bespreekt de uitslag met u.
• Als de moedervlek goedaardig is, wordt de behandeling afgesloten.
• Is er sprake van een melanoom dan volgt aanvullende chirurgische behandeling. Hierbij wordt uit voorzorg extra huid en vetweefsel verwijderd om de kans op uitzaaiingen te verkleinen. U wordt verwezen naar de oncologisch chirurg in Bernhoven. Vanaf dat moment is de oncologisch chirurg uw hoofdbehandelaar.

Consult bij de oncologisch chirurg

• De patholoog vertelt of een moedervlek kwaadaardig is of niet. Ook bekijkt hij hoe dik het melanoom is. Dit heet Breslow-dikte. Er wordt ook gekeken of er delende cellen (mitosen) zijn en of zweervorming (ulceratie) aanwezig is. Aan de hand van deze eigenschappen wordt dan bepaald wat er moet gebeuren.
• In principe volgt altijd een tweede excisie. Dit is om uitzaaiingen te voorkomen. De tweede excisie is dieper; al het onderhuidse vet ter plaatse van het litteken wordt meegenomen.
• Doorgaans vindt ook deze ingreep onder plaatselijke verdoving plaats.
• In sommige gevallen wordt geadviseerd om een lymfeklieronderzoek te doen. Dat heet schildwachtklieronderzoek (sentinel node procedure).
• De chirurg bespreekt tijdens het consult wat er moet gebeuren en of een schildwachtklieronderzoek zinnig voor u is. Ook wordt de operatie ingepland. Dit gebeurt binnen zes weken nadat de diagnose melanoom gesteld is.

Verwijderen van het melanoom: tweede operatie

In Bernhoven wordt de tweede operatie uitgevoerd door de oncologisch chirurgen.

Over het algemeen kan ook de tweede excisie poliklinisch plaatsvinden. In sommige gevallen wordt de tweede excisie onder algehele narcose verricht. U blijft dan soms 1 nacht opgenomen. De schildwachtklier procedure wordt beschreven in de folder schildwachtklieprocedure.

De uitslag

Na 7-14 dagen komt u terug bij de chirurg voor wondcontrole en de uitslag. Als er geen aanwijzingen voor uitzaaiingen zijn volgt drie maanden na het stellen van de diagnose melanoom een afspraak bij de dermatoloog voor controle. De dermatoloog is dan weer hoofdbehandelaar. De chirurg zal u nog een vragenlijst laten invullen (LAST meter) om te onderzoeken hoeveel last (emotioneel en fysiek) u van het melanoom heeft. Ook legt hij uit hoe je zelf de lymfeklieren kunt onderzoeken.

Zijn er wel uitzaaiingen gevonden dan zal de chirurg u naar een melanoomcentrum verwijzen voor verdere behandeling. De chirurg blijft dan de hoofdbehandelaar.

Controles

Hoe vaak en hoe lang u onder controle blijft hangt af van de dikte van het melanoom.

Bij melanomen die dun zijn (Breslow kleiner dan 1 mm) en geen zweervorming en/of delende cellen hebben, is slechts een controleafspraak nodig. De dermatoloog kijkt u dan nog een keer goed na.

Bij melanomen die dikker zijn (Breslow groter dan 1 mm of aanwezigheid delende cellen of zweervorming) blijft u vijf jaar onder controle. In Bernhoven wisselen de oncologisch chirurgen en dermatologen deze controles af. De dermatoloog is in deze periode de hoofdbehandelaar. De controles zijn in het begin vaker (mogelijk vier keer per jaar) en later minder vaak (tot een keer per jaar) . Bij de controles is het (afhankelijk van het stadium) meestal niet nodig dat er röntgenfoto’s, echo’s of scans worden gemaakt.

Bij ongerustheid over nieuwe plekken dan wel andere urgente kwesties kunt u altijd contact opnemen met de dermatologen. Het telefoonnummer vind u onderaan de pagina.

Vooruitzichten

De vooruitzichten bij een melanoom zijn sterk afhankelijk van de kans op het ontstaan van uitzaaiingen. Omdat de meeste patiënten in een vroeg stadium van de ziekte worden behandeld, zijn de vooruitzichten doorgaans gunstig. Hier geldt hoe dunner het melanoom, hoe groter de kans op volledige genezing. Voor melanomen met een grotere Breslow-dikte is dat percentage lager. Ontdekking en verwijdering van een melanoom is heel belangrijk. Als het melanoom verwijderd is keert bij een groot deel van de mensen de ziekte nooit terug. Bij een aantal mensen keert het melanoom wel terug en kan het zich verspreiden (uitzaaien).

Voor patiënten bestaat er ook een patiëntenvereniging. Voor meer informatie deze stichting klik hier.

Contact met mensen die ook behandeld zijn voor een melanoom (lotgenoten) en verdere informatie kunt u ook krijgen via de patiëntenorganisatie voor mensen met een melanoom: www.stichtingmelanoom.nl

Heeft u vragen?

Heeft u nog vragen, aarzel dan niet en stel ze aan uw behandelend dermatoloog of verpleegkundige. Op werkdagen kunt u contact opnemen met de polikliniek dermatologie: 0413 – 40 19 29 / route 020.